Ga naar de inhoud 
Hoe kijken 1169 veiligheids- en welzijnsdeskundigen uit België en Nederland naar hun toegenomen verantwoordelijkheden?
Een spraakmakend sectorbreed trendonderzoek naar 5 hefbomen voor meer veiligheid en welzijn op het werk.
Hoe goed is uw bedrijf voorbereid op onvoorziene omstandigheden?
Laat het weten via onze poll ‘Business Continuity’ en neem op 23 maart gratis deel aan het INNI Journaal over dit thema met Raf D’haen en Jan Goossens (Aquafin), Luc Royens (Sanofi), Marc Hoppenbrouwers (Nike) en auteur Jan Dillen.
5 snelle vragen over business continuity in uw organisatie
Preventiemaatregelen, veiligheid én welzijn op de werkplek kregen voor preventieadviseurs en HR-diensten in 2020 een onverwachte invulling. Het gaf aan de informatievoorziening en praktische ondersteuning een andere wending. We blikken met Publishing manager Nancy De Braekeleer van INNI publishers terug en kijken vooruit naar de nieuwe ontwikkelingen rond opmerkelijke nieuwe uitgaven, en uiteraard naar INNIwise.
Hoe pakt u als leidinggevende welzijn op het werk op een gestructureerde manier aan? Auteur en professor Jan Van Peteghem (KULeuven) formuleert hier het antwoord op in zijn boek ‘Het managen van veiligheid en gezondheid op het werk’. Hij licht toe waarom het als manager zo belangrijk is om hier voldoende aandacht aan te besteden. En vooral: hoe u dat in de praktijk omzet.
Jan Van Peteghem heeft jarenlange ervaring als hoofd van verschillende preventiediensten in grote ondernemingen uit diverse sectoren. Hij werkt momenteel als Em. Prof. aan de ingenieursfaculteit van de KULeuven.
Vanwaar de nood om u specifiek tot leidinggevenden te richten?
“Bijna elke publicatie rond welzijn op het werk richt zich tot preventieadviseurs of externe specialisten, zoals psychologen en ergonomen. Ik wilde bewust een andere, minstens even belangrijke doelgroep aanspreken. Leidinggevenden hebben namelijk ook een belangrijke rol te vervullen op dat vlak. Het was mijn bedoeling om dit thema op een bevattelijke en praktijkgerichte manier toe te lichten, zonder jargon te gebruiken en overmatig te verwijzen naar de reglementaire verplichtingen. Want als een leidinggevende naar de preventieadviseur stapt, wordt hij gewoonlijk overladen met allerlei wettelijke verplichtingen. Ik koos heel bewust voor een andere insteek, namelijk: welke concrete acties hebben toegevoegde waarde? Mijn boek is eigenlijk een heel praktijkgerichte benadering van preventie en welzijn op het werk.”
Wat is de actuele relevantie van uw boek?
“Enkele weken geleden waren het sociale verkiezingen in de privésector, waarbij nieuwe comités PBW (preventie en bescherming op het werk) gecreëerd werden voor preventie en bescherming. Vaak wordt dan ook een nieuwe voorzitter van het comité aangeduid: de werkgever. Hij of zij moet de discussies in goede banen leiden, samen met de interne preventieadviseur. Dit boek is bijzonder relevant voor die nieuwe comitévoorzitters. Ik geef hen de belangrijkste invalshoeken mee wanneer je aan preventie doet.”
Is het boek ook in coronatijden nuttig?
“Corona is een heel nieuw gebied in het preventiebeleid. Welzijn op het werk heeft 7 vakgebieden, waaronder veiligheidsrisico’s, maar ook arbeidshygiëne valt hieronder. In dat laatste geval gaat het om de bescherming tegen allerlei soorten agentia, zoals scheikundige stoffen, maar ook het coronavirus. Onze huidige reglementering geeft voldoende handvaten om ook werk te maken van de bescherming tegen het coronavirus, ondanks dat de regels niet specifiek geschreven zijn voor corona.”
Wat is volgens u het grootste probleem in organisaties op vlak van welzijnsbeleid?
“De meeste bedrijven zijn vooral bezig zijn met veiligheid op het werk, terwijl andere zaken momenteel eigenlijk veel belangrijker zijn. Denk aan psychosociale risico’s, zoals burn-out, en ook de coronacrisis. Waarom bedrijven zich dan toch vooral concentreren op veiligheid op het werk? Dat komt simpelweg omdat een zwaar of dodelijk ongeval een gigantische directe impact heeft op een bedrijf. Terwijl de impact minder direct is als iemand bijvoorbeeld 20 jaar na de blootstelling aan asbest sterft aan longkanker.
Het heeft echter ook een financiële reden waarom bedrijven momenteel meer inzetten op het vermijden van arbeidsongevallen dan bijvoorbeeld op het voorkomen van ziekteverzuim. Ten eerste moeten werkgevers in ons land, in tegenstelling tot Nederland, slechts beperkte tijd zelf opdraaien voor de uitbetaling van het loon bij ziekte. Bij onze Noorderburen moeten ze dat twee jaar doen en dan pas komt de ziekteverzekering tussen. Waardoor er veel meer responsabilisering is bij werkgevers om het (kortdurende) ziekteverzuim te voorkomen. Maar de overwegende aandacht voor arbeidsongevallen heeft ook te maken met verzekeringspremies. De bedrijfsbijdrage aan de ziekteverzekering stijgt niet verhoudingsgewijs als er veel werknemers langdurig ziek zijn. Terwijl dat bij arbeidsongevallen wel het geval is. Die worden verzekerd door privéverzekeraars en zij houden de arbeidsongevallen nauwkeurig bij. Als je veel arbeidsongevallen hebt, dan stijgt je premie.”
Wat is uw concrete aanbeveling voor bedrijven?
“Mijn aanbeveling is dat de andere domeinen van welzijn op het werk evenveel belicht moeten worden als het aspect veiligheid. Het absenteïsme is namelijk op een bedreigende manier aan het stijgen. Langdurig ziekteverzuim is voor een groot deel te wijten aan spier-pees-botletsels, daarom is aandacht voor ergonomie bijvoorbeeld zo belangrijk.”
U haalt in uw boek 5 belangrijkste pistes aan om de bedrijfsvloer ongevallenvrij te houden. Vanwaar toch de focus op het aspect veiligheid?
“Dat komt omdat we op dat vlak veel nuttige ervaring hebben opgedaan die eigenlijk ook toepasbaar is op de andere domeinen van welzijn op het werk. Als je veiligheid kan managen kan je ook de andere domeinen managen volgens dezelfde principes. Vandaar dat ik deze pistes uitgebreid behandel.”
Wat zijn de 5 pistes waar bedrijven rekening mee moeten houden?
“Allereerst: de intredingsprocedures. Met andere woorden: de juiste man/vrouw op de juiste plaats. Het is belangrijk om mensen aan te werven die bij je bedrijfscultuur passen en die ook de nodige psychische en fysieke capaciteiten hebben. Als je dat niet doet, krijg je als gevolg hiervan op den duur onaangepast en vaak ook onveilig gedrag. Dat geldt niet enkel voor mensen, maar ook voor machines: je mag alleen veilige machines in je bedrijf toelaten.
Een tweede piste is het onderzoeken van incidenten en arbeidsongevallen na de schade en bekijken hoe je die kan vermijden. Naast arbeidsongevallen gaat het hier ook over pestgevallen, burn-outs, vergiftigingen, coronabesmettingen, …
De derde piste draait rond onderhoud. Het goed onderhouden van chemische installaties bijvoorbeeld om een lek te voorkomen. Dit is trouwens een doorgaans weinig belicht aspect als het gaat om veiligheid.
Als vierde piste verwijs ik naar het conformiteitsonderzoek: de zogenaamde checklists om na te gaan of je conform bent met het wettelijk kader, bijvoorbeeld op vlak van brandveiligheid.
En tot slot: de algemene risicoanalyse. Al geloof ik hier eigenlijk zelf niet zo in, terwijl de wetgeving er wel veel waarde aan hecht. Het gaat hierbij om het oplijsten van de risico’s in het bedrijf. Dit is een nobele doelstelling op zich, maar de ervaring wijst uit dat heel veel bedrijven hier moeilijkheden mee hebben. Het kost veel tijd en energie, maar het brengt weinig op.”
Hoe kunnen we de principes rond veiligheid op het werk opentrekken naar de andere welzijnsdomeinen?
“Ik geef hier in mijn boek enkele concrete voorbeelden van, gebaseerd op de 5 pistes om de werkvloer ongevallenvrij te houden. Zoals praktijkvoorbeelden van een geslaagde interventie ter bestrijding van spier-pees-botletsels. Of een voorbeeld hoe je psychosociale risico’s best aanpakt.”
Agressie op het werk is een reëel en veelvoorkomend probleem. Het heeft een impact op zowel het slachtoffer, het directe team als de organisatie in zijn geheel. Daarom is preventie ook zo belangrijk.
Ineke Van den Zegel en Ellen Delvaux van IDEWE schreven het boek ‘Agressiewijs’ rond dit thema. In deze interessante podcast lichten ze toe hoe u agressie op het werk effectief kan voorkomen. Ze geven enkele individuele tips, maar gaan ook dieper in op de structurele maatregelen die u kan nemen als organisatie.
Op 19 januari 2021 stellen Kim en Griet “Werken aan werkgeluk” voor.
Tijdens deze online boekvoorstelling
Verwacht je aan een interactieve en praktische sessie boordevol inzichten waar jij onmiddellijk mee aan de slag kan.
2020 is voor iedereen een moeilijk jaar geweest. Toch willen we eindigen met een positieve boodschap. Een teken van waardering voor u: het voorbije jaar was voor u en alle preventieadviseurs immers extra belastend.
U hebt door de snel wisselende Covid-19-maatregelen geen eenvoudige tijd gehad. De regels waren niet altijd even duidelijk, de communicatie van de overheid liet soms te wensen over. Maar u bleef het beste van uzelf geven om ieders veiligheid te waarborgen. Vaak achter de schermen en in alle stilte.
Die inzet verdient een luid applaus en de waardering van ons allemaal, zo vond het team van INNIwise, de praktische online toolkit voor preventieadviseurs.
In deze uitzending maakt u in avant-première kennis met het nieuwe boek van Brecht Buysschaert: Whealthy Workplaces.
In dit boek beschrijft de auteur hoe u een werkomgeving creëert die de fysieke en mentale gezondheid van uw medewerkers proactief bevordert.
13 CEO’s, professoren en influencers gaven hem tijdens een wandelgesprek hun visie en best practices.
Tijdens de uitzending gaat Brecht ook in op 10 stellingen over de bevordering van fysieke en mentale gezondheid.
Wat is een Whealthy Workplace?
Wellbeing, wealth en healthy is samen Whealthy. Een organisatie wordt rijker – in elke betekenis – als er permanent aandacht is voor fysieke en mentale fitheid op de werkvloer. Brecht Buysschaert, founder van Springbok Coaching, heeft met zijn nieuwe boek Whealthy Workplaces de ambitie om samen met werkgevers de gezondheid en het welzijn in organisaties te verbeteren. De nadruk ligt op een proactief beleid, door de best mogelijke werkcondities aan te bieden en door psychosociale risico’s als stress, burn-out, bore-out,… te vermijden.
Enkele reacties van Brechts gesprekspartners op hun Walk Your Talk
“Wat is er bijgebleven van onze wandeling? Zeer moeilijk vraag echt want er is heel veel blijven hangen, en mijn kop staat al 5 dagen niet meer stil, zelfs in die mate dat ik gisteren zelfde toertje nog eens opnieuw deed.
Als ik er eentje moet uitpikken dan wordt het toch het stuk rond zingeving en talent en hoe die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. En de overtuiging dat wanneer je er als bedrijf in slaagt om de zoektocht van elk individu naar zingeving te koppelen aan de onuitputtelijke poel van talent waar iedereen over beschikt, dat er dan magische dingen kunnen ontstaan!”
Kim Swyngedouw – Managing Partner – StreetwiZ
“De wandeling in Lichtervelde was voor mij een rustpunt in de week maar ook een gelukkig moment én fijn gevoel om met mensen te praten, naar elkaar te luisteren, gedachten te delen, enz. Als we wat meer zouden praten en luisteren naar elkaar, zouden vele mensen wat gelukkiger zijn, denk ik.”
Hans Maertens – Gedelegeerd Bestuurder Voka
“Wat me is bijgebleven kan ik misschien best samenvatten met zin: ‘Je kan niks genezen door het te negeren’. Zowel voor organisaties, managers/leidinggevenden maar ook voor medewerkers in het algemeen gaat dit op. Iedereen is altijd verrast wanneer er iets toxisch gebeurt of naar boven komt maar wanneer je dan goed luistert, hoor je toch steeds dat er al lang iets sluimerde.
Elke Van Hoof – Hoogleraar VUB en stichter Huis van Veerkracht
“Als er één ding zou moeten bijblijven voor de lezers van je boek, dan is het dat de balans in het leven van onze medewerkers het belangrijkste is. Daar zetten we sterk op in. Waarom? Wie met goesting komt werken, gaat voldaan naar huis.”
Boudewijn van den Brand – CEO Lidl Belux
“Dat het leven te kort is om slechte wijn te drinken! Daarom, ga altijd voor kwaliteit, niet voor kwantiteit. In alles, of het nu de inhoud is van je job, de omgeving waarin je vertoeft, de afstand naar je werk, wat je eet of consumeert, in elke keuze die je maakt. Ga voor minder en beter. Realiseren dat iedereen even veel recht heeft op de goede wijn is ook belangrijk.”
Dirk Wynants – Zaakvoerder Extremis
Industrielaan 5. B-8501 Heule
T +32 56 36 32 11
E publishers@innigroup.com
BTW BE 0418.420.485
Schrijf u in op onze newsletter
